منتشر شده توسط

تاریخ انتشار مقاله :

تاریخ بروزرسانی مقاله : 10-11-1403

تعداد کلمات : 1500

آدرس مقاله : لینک مقاله

کاربردهای کلر در صنایع غذایی

کاربردهای کلر در صنایع غذایی

کلر به عنوان ضدعفونی‌ کننده در صنایع غذایی

کلر به شکل ‌های مختلف مانند هیپوکلریت سدیم (آب ژاول) و دی اکسید کلر به عنوان یک ضدعفونی ‌کننده قوی و مؤثر در صنایع غذایی به طور گسترده مورد استفاده قرار می ‌گیرد. خاصیت اکسیدکنندگی قوی کلر باعث از بین رفتن طیف وسیعی از باکتری ‌ها ، ویروس ‌ها و دیگر میکروارگانیسم ‌های بیماری ‌زا در آب و سطوح مختلف می ‌شود. در فرآیند تولید مواد غذایی از کلر برای ضدعفونی کردن آب مورد استفاده در شستشو ، رقیق سازی و فرآوری مواد غذایی استفاده می ‌شود. همچنین کلر برای ضدعفونی کردن سطوح تجهیزات ، ظروف و محیط کارخانه‌ های فرآوری مواد غذایی به کار می ‌رود. این امر از آلودگی ثانویه و گسترش آلودگی جلوگیری کرده و به حفظ کیفیت و ایمنی محصول نهایی کمک می ‌کند.

استفاده از کلر در تصفیه آب صنعتی برای صنایع غذایی

تصفیه آب به منظور حذف آلودگی‌ های میکروبی ، مواد شیمیایی و ذرات معلق ضروری است تا از سلامت مصرف کنندگان محافظت شود. کلر به عنوان یک ضدعفونی کننده موثر نقش مهمی در این فرآیند ایفا می‌ کند. با افزودن کلر به آب ، باکتری ‌ها ، ویروس‌ ها و سایر میکروارگانیسم ‌های بیماری ‌زا از بین می ‌روند و از شیوع بیماری‌ های ناشی از آب جلوگیری می ‌شود. کلر طعم و بوی نامطلوب آب را کاهش داده و آن را برای مصارف صنعتی مناسب ‌تر می سازد. خرید کلر نیرو کلر اصفهان 65 درصد و استفاده از آن در تصفیه آب صنایع غذایی به تولید محصولات بهداشتی و ایمن کمک کرده و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه خواهد بود.

کلر در فرآیند نگهداری و محافظت از مواد غذایی

با استفاده از محلول ‌های کلردار می‌توان میکروارگانیسم ‌های سطح میوه ‌ها و سبزیجات را از بین برد. و از فساد آن‌ ها جلوگیری کرد. این روش معمولاً در مراحل شستشو و ضدعفونی محصولات کشاورزی قبل از فرآوری یا بسته ‌بندی مورد استفاده قرار می‌ گیرد. کلر با اکسید کردن ترکیبات آلی و از بین بردن آنزیم‌ های میکروبی به حفظ تازگی ، رنگ ، طعم و بافت مواد غذایی کمک می‌ کند. روش ‌های مختلفی برای استفاده از کلر در این زمینه وجود دارد از جمله استفاده از محلول ‌های هیپوکلریت سدیم (آب ژاول رقیق شده) یا گاز کلر در سیستم ‌های شستشو و ضدعفونی. استفاده بیش از حد کلر ، طعم و بوی نامطلوبی به محصول نهایی می بخشد. بنابراین کنترل دقیق میزان کلر و به کارگیری روش ‌های مناسب برای استفاده از آن برای حفظ کیفیت و طعم محصولات ضروری است.

کاربرد روش استفاده مزایا خطرات احتمالی استانداردهای مربوطه
ضدعفونی کردن سطحی اسپری مستقیم کاهش میکروب‌ها مقدار زیاد ممکن است مضر باشد WHO, FDA
کنترل رشد باکتری افزودن به آب شستشو افزایش ایمنی ایجاد ترکیبات جانبی EU Food Safety
افزایش ماندگاری ترکیب با مواد نگهدارنده کاهش ضایعات تغییر طعم در غلظت بالا ISO 22000
پاک‌سازی تجهیزات شستشوی دوره‌ای افزایش کیفیت تولید احتمال خوردگی تجهیزات HACCP
کاهش آلودگی‌های میکروبی افزودن به فرآیند تولید بهبود بهداشت نیاز به کنترل دقیق غلظت Codex Alimentarius

تاثیر کلر در کاهش آلودگی میکروبی در فرآوری گوشت

واحدهای فرآوری گوشت با مشکل بوی بد و آلودگی میکروبی روبرو هستند که با ضدعفونی مناسب قابل کنترل است. اگرچه گوشت حیوانات سالم عاری از میکروب یا کم‌ میکروب است اما در مراحل کشتار ، حمل و نقل ، و فرآوری آلودگی از منابع مختلف مانند پوست ، رود ه‌ها ، تجهیزات ، دست کارگران ، هوا و محیط اطراف رخ می ‌دهد. کلر به عنوان یک ضدعفونی‌کننده مؤثر در مراحل مختلف از پیش از کشتار تا بسته‌ بندی استفاده می ‌شود. شستشوی لاشه ‌ها با محلول ‌های کلردار باکتری ‌های سطحی را از بین برده و خطر آلودگی متقاطع را کاهش می ‌دهد. ضدعفونی تجهیزات با کلر از رشد باکتری‌ های بیماری ‌زا مانند E. coli و سالمونلا جلوگیری می ‌کند. مطالعات نشان داده‌ اند که استفاده صحیح از کلر بار میکروبی را به طور قابل توجهی کاهش داده و ایمنی گوشت را افزایش می‌ دهد. همچنین استفاده از کلر به تنهایی ممکن است کافی نباشد و بهتر است با سایر روش ‌های ضدعفونی ترکیب شود.

کلر و حفظ کیفیت میوه‌ ها و سبزیجات

محلول ‌های کلردار به عنوان یک روش موثر برای ضدعفونی میوه ‌ها و سبزیجات قبل از بسته ‌بندی و توزیع استفاده می ‌شوند. این روش باعث کاهش بار میکروبی سطحی و افزایش عمر ماندگاری محصولات می‌ شود. کلر با از بین بردن کپک‌ ها ، باکتری ‌ها و قارچ ‌ها از فساد محصولات جلوگیری می ‌کند و کیفیت ظاهری (رنگ ، بافت) آن‌ ها را حفظ می‌ کند. غلظت و زمان تماس محلول کلر با میوه ‌ها و سبزیجات باید به دقت کنترل شود تا از آسیب به بافت و طعم محصول جلوگیری شود. استفاده از کلر به عنوان یک روش پیشگیری هزینه ‌های ناشی از فساد و دور ریختن محصولات را کاهش می‌ دهد. همچنین به حفظ ارزش غذایی و کیفیت محصول نهایی کمک می‌ کند.

کاربرد کلر در صنایع لبنی

در صنعت لبنیات ضدعفونی برای کنترل آلودگی‌ های میکروبی و تضمین کیفیت و ایمنی محصولات از اهمیت بالایی برخوردار است. ضدعفونی ‌کننده‌ ها ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با دترجنت‌ ها استفاده شوند هرچند ترکیب دترجنت و ضدعفونی ‌کننده به دلیل کاهش غلظت مؤثر ضدعفونی ‌کننده ، اثر ضدعفونی کمتری دارد. یکی از رایج ‌ترین و اقتصادی ‌ترین ضدعفونی‌ کننده ‌ها در صنعت لبنیات کلر (هیپوکلریت سدیم) است. این ماده به دلیل خاصیت باکتری‌ کشی قوی به‌ طور گسترده در تاسیسات شیردوشی و سایر مراحل فرآوری استفاده می ‌شود. محصولات تجاری هیپوکلریت سدیم معمولاً حاوی 7 تا 12 درصد کلر در دسترس و تا 2 درصد هیدروکسید سدیم آزاد هستند و قابلیت ترکیب با دترجنت ‌ها ، شستشو و ضدعفونی همزمان را امکان ‌پذیر می ‌کند. کلر به شکل هیپوکلریت سدیم یا سایر ترکیبات در ضدعفونی سطوح تماس مستقیم با شیر و فراورده‌ های لبنی مانند مخازن ، لوله‌ ها ، تجهیزات فرآوری و سطوح کارخانه بسیار مؤثر است. این امر از آلودگی باکتریایی و رشد میکروارگانیسم ‌هایی مانند Listeria monocytogenes و Salmonella جلوگیری کرده و کیفیت و ایمنی محصولات را تضمین می‌ کند. استفاده از کلر طول عمر مفید محصولات لبنی را افزایش داده و سلامت مصرف‌کنندگان را محافظت می ‌کند. باید توجه داشت که استفاده از کلر به تنهایی تمامی میکروارگانیسم ها را از بین نمی برد و استفاده از روش های ترکیبی با سایر ضدعفونی کننده ها برای افزایش اثر بخشی توصیه می شود.

درصد استفاده از ضدعفونی کننده ها در صنعت لبنیات

نقش کلر در تولید نوشیدنی‌ های گازدار

کیفیت آب در تولید نوشیدنی‌ های گازدار بسیار مهم است. ناخالصی‌ ها مانند ذرات معلق ، مواد آلی و میکروارگانیسم ‌ها طعم و کیفیت محصول را کاهش می دهند. تصفیه آب شامل سه مرحله اصلی است: انعقاد ، فیلتراسیون و کلرزنی. در انعقاد ، مواد منعقد کننده مانند سولفات آهن یا آلومینیوم به آب اضافه می ‌شود تا ذرات معلق را به هم بچسباند و به راحتی فیلتر شوند. تنظیم pH با افزودن آهک انجام می ‌گیرد. فیلتراسیون ذرات لخته شده را حذف می ‌کند. کلرزنی مرحله نهایی ، باکتری ‌ها و سایر میکروارگانیسم ‌ها را از بین می ‌برد و بوی نامطبوع را کاهش می ‌دهد. آب کلردار در مخزنی به مدت دو ساعت نگهداری می ‌شود تا واکنش کامل شود. علاوه بر تصفیه آب اولیه کلر برای ضدعفونی تجهیزات ، مخازن ، لوله ‌ها و بطری ‌ها نیز به کار می ‌رود تا از آلودگی متقاطع جلوگیری شود و نوشیدنی ایمن و با کیفیت تولید شود.

کلر و کنترل بو و طعم در فرآوری مواد غذایی

در برخی فرآیندهای فرآوری مواد غذایی کلر برای کنترل بو و طعم ‌های نامطلوب استفاده می شود. کلر با اکسید کردن ترکیبات آلی که باعث ایجاد بوهای نامطبوع می ‌شوند به حذف یا کاهش این بوها کمک می ‌کند. این روش به طور مثال در فرآوری گوشت و برخی از فرآورده‌ های لبنی کاربرد دارد. همچنین کلر در تصفیه آب مورد استفاده در تولید نوشیدنی ‌ها به منظور حذف طعم‌ های نامطبوع نقش دارد.

چگونه کلر می ‌تواند به ایمنی غذا کمک کند ؟

کلر به عنوان یک ضدعفونی ‌کننده قوی نقش مهمی در حفظ ایمنی مواد غذایی در مراحل مختلف تولید ، فرآوری و توزیع دارد. خاصیت اکسیدکنندگی قوی کلر باعث از بین رفتن طیف وسیعی از میکروارگانیسم ‌های بیماری ‌زا می ‌شود که می ‌توانند باعث مسمومیت غذایی شوند. در مراحل اولیه تولید از کلر برای ضدعفونی کردن سطوح و تجهیزات استفاده می ‌شود تا از آلودگی متقاطع جلوگیری شود. در فرآوری گوشت ، شستشوی لاشه‌ ها با محلول ‌های کلردار خطر آلودگی باکتریایی را کاهش می ‌دهد. و علاوه بر کاربردهای کلر در صنایع پتروشیمی و تولید پلاستیک در تولید لبنیات کلر برای ضدعفونی کردن تجهیزات و مخازن به کار می ‌رود تا از رشد باکتری ‌ها در شیر و فرآورده‌ های آن جلوگیری شود. همچنین کلر در ضدعفونی سطوح در کارخانه ‌های فرآوری میوه و سبزیجات و در سیستم‌ های تصفیه آب مورد استفاده در صنایع غذایی به حذف میکروارگانیسم ‌ها کمک می ‌کند. کاربرد مناسب کلر به افزایش ایمنی و سلامت مواد غذایی و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌ های ناشی از مصرف مواد غذایی آلوده می ‌انجامد.

اثر کلر بر سلامت مصرف‌ کنندگان و استانداردهای مصرف

استفاده از کلر در صنایع غذایی باید با رعایت دقیق استانداردها و مقررات انجام شود تا از اثرات منفی بر سلامت مصرف‌ کنندگان جلوگیری گردد. میزان کلر مورد استفاده باید به دقت کنترل شود تا از تجمع ترکیبات جانبی مضر مانند تری هالومتان ‌ها (THMs) که سرطان‌ زا هستند جلوگیری شود. سازمان ‌های بین‌ المللی مانند سازمان جهانی بهداشت (WHO) و سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)حداکثر میزان مجاز کلر در آب آشامیدنی و مواد غذایی را تعیین کرده‌ اند. این استانداردها با توجه به نوع محصول و نوع استفاده از کلر متفاوت هستند. عدم رعایت استانداردها باعث مسمومیت غذایی و مشکلات سلامتی دیگری شود.

مقالات مرتبط