دستورالعمل دوز مصرفی قرص کلر برای استخرهای مختلف

مقدمه ‌ای بر اهمیت کلرزنی استخرها

کلرزنی صحیح استخرها عاملی حیاتی در حفظ سلامت و ایمنی شناگران است. کلر به عنوان یک گندزدا قوی باکتری‌ ها ، ویروس ‌ها ، قارچ‌ ها و سایر میکروارگانیسم‌ های بیماری ‌زا را از بین برده و از شیوع بیماری ‌های عفونی ناشی از آب آلوده جلوگیری می ‌کند. عدم کلرزنی مناسب یا کلرزنی ناکافی می ‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی بهداشتی مانند عفونت‌ های پوستی ، چشم و گوش شود. بنابراین رعایت دقیق دستورالعمل ‌های کلرزنی و حفظ سطح مناسب کلر در آب برای تضمین سلامت و آسایش شناگران امری ضروری است. دوز ناکافی کلر نه تنها از بین بردن میکروب ‌ها را به طور کامل انجام نمی ‌دهد بلکه محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ ها و جلبک‌ ها ایجاد می‌ کند و در نهایت کیفیت آب استخر را به شدت کاهش می ‌دهد. از طرف دیگر مصرف بیش از حد کلر نیز مضر بوده و باعث تحریک پوست و چشم شناگران می شود. تنظیم دوز مناسب کلر نیازمند آشنایی با عوامل مؤثر بر میزان مصرف و محاسبه دقیق آن است.

شناخت انواع قرص کلر و ویژگی ‌های آن‌ ها

در بازار انواع مختلفی قرص کلر با درصد خلوص و ترکیبات متفاوت وجود دارد. قرص کلر 90% نوعی رایج است که عمدتا حاوی هیپوکلریت کلسیم است. این قرص‌ ها قدرت گندزدایی بالایی داشته و برای کلرزنی اولیه و شوک کلر مناسب هستند. اما سرعت انحلال آنها ممکن است کمتر از انواع دیگر باشد. قرص‌ های کلر چند منظوره علاوه بر هیپوکلریت کلسیم حاوی سایر مواد شیمیایی مانند آلبوم‌ کشی ، جلبک ‌کش و تنظیم‌ کننده PH نیز هستند. این قرص ‌ها به صورت همزمان چندین وظیفه را انجام داده و نگهداری استخر را آسان ‌تر می‌ کنند. انواع دیگری از قرص ‌های کلر نیز وجود دارند که حاوی ترکیبات مختلفی با سرعت انحلال و میزان آزادسازی کلر متفاوتی می باشند. انتخاب نوع مناسب برای خرید قرص کلر بستگی به نوع استخر ، میزان استفاده و نیازهای خاص آن دارد. در این خصوص مشورت با کارشناسان حوزه تصفیه آب مفید واقع می شود.

عوامل مؤثر بر تعیین دوز کلر استخر

حجم آب استخر عامل اصلی و تعیین ‌کننده است. هرچه حجم آب بیشتر باشد کلر بیشتری برای گندزدایی نیاز است. میزان استفاده از استخر نیز بسیار مهم است. استخرهای پرجمعیت ‌تر به کلر بیشتری نیاز دارند. دمای آب نیز تأثیر قابل توجهی دارد. در آب گرم ‌تر کلر سریع ‌تر تجزیه می ‌شود و بنابراین به دوز بیشتری نیاز است. تابش نور خورشید نیز باعث تجزیه کلر می ‌شود. بنابراین استخرهایی که در معرض نور مستقیم خورشید هستند نیاز به کلر بیشتری دارند. به طور کلی تعیین دوز مناسب کلر نیازمند توجه به تمام این عوامل و محاسبه دقیق بر اساس شرایط خاص هر استخر است.

محاسبه دوز استاندارد کلر برای استخرهای خانگی

برای استخرهای خانگی کوچک و متوسط می ‌توان از فرمول ‌های ساده ‌ای برای محاسبه دوز کلر استفاده کرد. برای حفظ سلامت و بهداشت استخرهای خانگی میزان کلر آزاد باید بین 1 تا 3 ppm نگه داشته شود. برای محاسبه میزان قرص کلر مورد نیاز ابتدا حجم آب استخر را بر حسب لیتر محاسبه کنید. سپس با توجه به غلظت کلر موجود در قرص ‌های مورد استفاده (معمولاً بر روی بسته ‌بندی ذکر شده است) ، میزان قرص مورد نیاز را محاسبه کنید. به عنوان مثال اگر حجم استخر شما 50 هزار لیتر و غلظت کلر قرص شما 70% باشد ، برای رساندن میزان کلر آزاد به 1 ppm به حدود 70 گرم کلر نیاز خواهید داشت. توجه داشته باشید که این یک محاسبه تقریبی است و با توجه به عوامل دیگر (دمای آب ، میزان استفاده و غیره) نیاز به تنظیم دارد. استفاده از کیت تست کلر برای اندازه ‌گیری میزان کلر آزاد در آب و تنظیم دقیق دوز الزامی است.

دوز مصرفی قرص کلر در استخرهای عمومی و ورزشی

استخرهای عمومی و ورزشی به دلیل تراکم بالای شناگران نیازمند دوز بالاتر کلر هستند. آلودگی میکروبی در این استخرها به مراتب بیشتر است و برای حفظ استانداردهای بهداشتی باید سطح کلر آزاد بالاتر از استخرهای خانگی حفظ شود. توصیه می ‌شود از کیت ‌های تست کلر برای اندازه‌ گیری دقیق میزان کلر آزاد استفاده کرده و در صورت نیاز دوز را افزایش داد. رعایت پروتکل ‌های بهداشتی و ضدعفونی منظم نیز بسیار ضروری است. در این استخرها به دلیل تردد زیاد باید کلرزنی به صورت منظم و دقیق انجام گیرد تا از بروز بیماری ‌های عفونی جلوگیری شود. شوک کلر به صورت دوره ‌ای می ‌تواند در این استخرها بسیار مؤثر باشد.

دستورالعمل استفاده از قرص کلر در استخرهای روباز

استخرهای روباز در معرض تابش مستقیم نور خورشید و آلودگی ‌های محیطی مانند برگ ، حشرات و گرد و غبار هستند. اشعه UV خورشید کلر را سریع‌ تر تجزیه می‌ کند بنابراین نیاز به دوز بالاتر و کلرزنی مکرر دارند. آلودگی‌ های محیطی نیز میزان مصرف کلر را افزایش می ‌دهند. برای حفظ کیفیت آب به طور منظم سطح کلر آزاد را اندازه ‌گیری کرده و در صورت نیاز دوز کلر را افزایش دهید. استفاده از پوشش برای استخر در مواقعی که از آن استفاده نمی ‌شود در کاهش مصرف کلر مؤثر می باشد. توجه داشته باشید که افزایش دوز کلر باید به تدریج انجام شود تا از شوک کلر به سیستم تصفیه جلوگیری شود.

دستورالعمل کلرزنی برای استخرهای سرپوشیده

استخرهای سرپوشیده به دلیل عدم وجود نور مستقیم خورشید نیاز به دوز کمتری از کلر دارند. با این حال کنترل دقیق کیفیت آب و میزان کلر آزاد ضروری است. در این استخرها کلر کمتر تجزیه می ‌شود و میزان کلر آزاد باید در محدوده مناسب حفظ شود تا از تجمع میکروارگانیسم‌ ها جلوگیری گردد. به دلیل گردش هوای محدودتر کنترل رطوبت و تهویه مناسب نیز در حفظ کیفیت آب بسیار مهم است. نظافت منظم استخر و سیستم ‌های تصفیه در کاهش میزان مصرف کلر مؤثر است. استفاده از کیت تست کلر و رعایت دستورالعمل ‌های سازنده سیستم تصفیه آب استخر برای حفظ سطح مطلوب کلر حیاتی است.

استفاده از شناور کلر (کلر دیسپنسر) برای توزیع یکنواخت

شناورهای کلر یا کلر دیسپنسر وسیله ‌ای کاربردی برای رهاسازی تدریجی و یکنواخت قرص‌ های کلر در استخر هستند. این دستگاه ‌ها با قرارگیری روی سطح آب به آرامی قرص‌ ها را در آب حل کرده و از افزایش ناگهانی غلظت کلر جلوگیری می ‌کنند. استفاده از شناور کلر ضمن توزیع یکنواخت کلر در کل حجم آب از تجمع کلر در یک نقطه و آسیب به کف و دیواره ‌های استخر جلوگیری می‌ کند. به علاوه با استفاده از شناور کلر نیاز به اضافه کردن مکرر قرص کلر کاهش یافته و نگهداری استخر ساده ‌تر می ‌شود. انتخاب شناور مناسب با توجه به اندازه و حجم استخر الزامی است.

تأثیر PH آب بر اثربخشی قرص کلر

در PH بین 7.2 تا 7.8 کلر به بهترین نحو عمل می ‌کند و اثر ضدعفونی ‌کنندگی آن به حداکثر می ‌رسد. اگر PH آب استخر کمتر از 7.2 باشد (محیط اسیدی) ، کلر موجود در آب به سرعت تجزیه شده و قدرت ضدعفونی ‌کنندگی خود را از دست می‌ دهد. PH بالاتر از 7.8 (قلیایی) نیز باعث کاهش اثربخشی کلر و افزایش احتمال تحریک پوست و چشم شناگران می ‌شود. با استفاده از کیت ‌های تست PH می ‌توانید به طور مرتب PH آب استخر را اندازه ‌گیری و با استفاده از مواد شیمیایی تنظیم ‌کننده PH (مانند اسید و سود سوزآور) آن را در محدوده مناسب نگه دارید.

دوز اضطراری کلر در شرایط آلودگی شدید استخر

در شرایط آلودگی شدید استخر (مانند بروز بیماری ‌های مسری یا آلودگی شدید با مواد آلی) از روش شوک کلر (Shock Chlorination) استفاده می ‌شود در این روش مقدار بسیار بالاتری از کلر به آب استخر اضافه می ‌شود تا میکروارگانیسم‌ ها به‌ طور کامل از بین بروند. میزان کلر موردنیاز در شوک کلر بستگی به شدت آلودگی و حجم آب استخر دارد و معمولاً چند برابر دوز کلر معمولی است. پس از شوک کلر باید سطح کلر آزاد با استفاده از کیت تست اندازه‌ گیری و در صورت لزوم تنظیم شود. توجه داشته باشید که شوک کلر باید با احتیاط و طبق دستورالعمل انجام شود تا از آسیب به تجهیزات و سلامتی شناگران جلوگیری گردد.

دستورالعمل مصرف قرص کلر در استخرهای بتنی ، وینیل و فایبرگلاس

استخرهای بتنی به دلیل سطح متخلخل ممکن است کلر بیشتری جذب کنند. استخرهای وینیل به دلیل حساسیت به کلر نیاز به دوز دقیق ‌تری دارند و استفاده بیش از حد به سطح آن‌ ها آسیب می رساند. استخرهای فایبرگلاس نسبت به دو نوع قبلی به کلر مقاوم ‌تر هستند. قبل از استفاده از کلر همیشه سطح PH و قلیائیت آب را بررسی کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید. دوز مصرفی را بر اساس حجم آب و کیت تست تعیین کنید. همیشه از دستورالعمل سازنده قرص کلر پیروی کنید.

زمان ‌بندی و دفعات افزودن قرص کلر به استخر

زمان افزودن کلر به عوامل مختلفی از جمله حجم استخر ، میزان استفاده و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. در استخرهای پر استفاده نیاز به افزودن کلر هر روز یا حتی چند بار در روز می باشد. در استخرهای کم استفاده افزودن کلر هر 2 تا 3 روز یکبار کافی است. استفاده از شناور کلر به توزیع یکنواخت و تدریجی کلر کمک می کند. کنترل منظم سطح کلر آزاد و افزودن کلر در صورت نیاز برای حفظ سطح مطلوب 1 تا 3 ppm ضروری است. همیشه قبل از افزودن کلر سطح PH را بررسی کنید.